भीमदत्तनगर । औषधिको नियमित प्रयोग र रोगप्रतिको सचेतनाका कारण कञ्चनपुरमा एचआइभी एड्स संक्रमितहरुको मृत्युदर घट्दै गइरहेको छ । 
महाकाली अञ्चल अस्पतालको ‘एआरटी’ शाखामा हालसम्म महिला, पुरुष र बालबालिका गरी ५०९ संक्रमितहरु सम्र्पकमा आएको अञ्चल अस्पतालले जनाएको छ । “औषधिको नयाँ नयाँ आविष्कार, संक्रमितहरुको नियमित औषधि सेवन र स्याहारका कारण बितेको ६÷७ वर्षयता मृत्युदर घटेको छ”, महाकाली अञ्चल अस्पताल ‘एआरटी’ शाखाप्रमुख नन्दराम भट्टले भने, “सरकारी तथा गैरसरकारी निकायबाट पनि पछिल्लो समय संक्रमितलाई धेरै सुविधा र सहुलियत थपिएको छ ।”

उनले नाम दर्ता भएकामध्ये २९७ जना संक्रमितले नियमित औषधि सेवन गरिरहेको जानकारी दिए । “दर्तामा भएकामध्ये ५६ जना सम्र्पकविहीन छन”, प्रमुख भट्टले भने, “३६ जना अन्यत्रबाट औषधि सेवन गरिरहेका छन् ।”

अस्पताल आउने संक्रमितहरुलाई निःशुल्क औषधिका साथै हरेक महीना स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने गरिएको छ । “पहिले त संक्रमितहरुमा पनि एचआइभी लाग्यो कि मृत्यु भइहाल्छ भन्ने चिन्ता थियो”, उनले भने, “अहिले त औषधिका कारण यो रोग सामान्य जस्तै छ ।”

त्यसैगरी बुबा÷आमाबाट एचआइभी सरेर संक्रमित भएका ३७ जना बालबालिका नियमित औषधि सेवन गरिरहेका छन् । “यहाँ आउने आर्थिक अवस्था कमजोर भएका संक्रमितहरुलाई विभिन्न गैरसरकारी संस्थाको सहयोगमा यातायात खर्चसमेत उपलब्ध हुँदै आएको छ”, प्रमुख भट्टले भने, “उहाँहरुको पोषणका लागि हरेक महीना प्रतिव्यक्ति पाँच किलोग्राम सर्वोत्तम पीठोसमेत दिइँदै आएको छ ।” 

संक्रमितहरुको स्वास्थ्य परीक्षण गरेर ‘भाइरल लोड’ अनुसारको औषधि दिइने गरेको छ । भट्टका अनुसार चालू आवको हालसम्म ६ जना संक्रमितको मृत्यु भएको छ । “औषधिसँगै खानपिनको विशेष ध्यान दिन सके पूरा जीवन बाँच्न सकिन्छ”, उनले भने, “एचआइभी रोकथामका लागि पनि आवश्यक परामर्शहरु दिँदै आएको छौँ ।”

त्यसैगरी ‘एआरटी’ शाखामा औषधि सेवन गर्न आएकी भीमदत्तनगरकी एचआइभी संक्रमित संविता विष्ट (नाम परिर्वतन) एचआइभीलाई आफू सामान्य रुपमा लिँदै आएको बताउँछिन् । “नबुझेसम्म गाह्रो हो”, उनले भनिन्, “बुझेयता सामान्य लाग्छ ।” उनले संक्रमित बालबालिकाहरुको शिक्षा र रोजगारीका लागि सरकार गम्भीर हुनुपर्ने बताइन् ।

“राज्यबाट औषधि उपचारदेखि अन्य हेरचाहमा सहयोग मिल्दै आएको छ”, विष्टले भनिन्, “संक्रमित बालबालिकाहरुलाई रोजगारी र प्राविधिक शिक्षाका लागि सहयोग चाहियो ।” नवआशा कञ्चनपुरमा आबद्धसमेत रहेकी विष्टले संक्रमितको मृत्युदर घटेको बताउँदै औषधि सेवनमा बेवास्ता गर्न नहुने बताइन् ।

“हामीले थाहा पाउँदै पहिले संक्रमितहरु धेरै मरे”, उनले भनिन्, “अहिले त धेरै घटेको छ ।” नवआशा कञ्चनपुरमा २५० भन्दा बढी संक्रमित आबद्ध छन् ।
कञ्चनपुरमा २०६३ सालयता १२० जना एचआइभी संक्रमितको मृत्यु भइसकेको छ ।